Voor de Week van het Werkgeluk gingen we in gesprek met Frank Deuring, oprichter van De FoutenFabriek. Ondanks dat hij zelf een paar keer keihard onderuit is gegaan, gaf hij niet op en ging hij zijn droom achterna. Het resultaat? Frank is nu succesvol spreker en geeft wekelijks workshops en lezingen over positief omgaan met fouten.
Waarom ben de je FoutenFabriek ooit begonnen?
Ik wilde graag trainer worden en dit onderwerp sprak me heel erg aan. Ik heb twee stage-ervaringen achter de rug waarvan de één verschrikkelijk was en de ander geweldig. Bij die eerste stage was er een angstcultuur. Hier kreeg ik dagelijks op mijn lazer als ik een klein foutje maakte terwijl een stage juist bedoeld is om te leren volgens mij. Ik ging er met buikpijn naartoe en klapte helemaal dicht. Goede ideeën hield ik voor me en ik deed nooit een stapje extra. Ik wilde zo snel mogelijk weer naar huis. De sfeer was ook slecht en ik zag talentvolle medewerkers nog sneller vertrekken dan dat ze aangenomen waren.
Bij die andere stage was het 180 graden anders. Ik ging er elke dag met plezier naartoe en werkte met plezier nog wat langer door als dat nodig was. Ik durfde ideeën op tafel te leggen. Fouten maken was totaal niet erg, het hoorde bij het leerproces. Dat gold niet alleen voor mij als stagiair, maar voor alle medewerkers. Er heerste een leuke open sfeer wat resulteerde in goede prestaties.
Ik vond dat verschil tussen die twee stages fascinerend. Toen kwam ik een artikeltje tegen op Intermediair over het belang van een cultuur waarbij het delen van fouten gewaardeerd werd omdat je er zo van kon leren. Na het lezen van dat artikel kocht ik een boek over het leren van fouten. En nog één. En nog één. Toen bouwde ik een training over het onderwerp en dat liep gigantisch uit de hand. We zijn nu bijna acht jaar verder en ik geef nu wekelijks lezingen en workshops het onderwerp.
Kan je iets meer vertellen over het waarderen van het delen van fouten?
Jazeker! Mensen vinden het vaak doodeng om fouten te delen. Ze zijn bang voor negatieve reacties, schaamte of het feit dat het tegen ze gebruikt kan worden. Juist dat delen is superbelangrijk want dat is de beste manier om te leren van fouten. Gooi ze op tafel en schuif ze vooral niet onder het tapijt. Als je fouten lang genoeg onder het tapijt schuift, dan ga je vanzelf struikelen. Als je wilt dan mensen fouten toegeven en delen dan moet je je waardering uitspreken als ze een fout delen. Bedank die persoon en geef een compliment voor het delen. Koppel het delen aan het hebben van lef en moed. Concreet krijg je dan: “Bedankt dat je dit deelt met ons. Ik vind het getuigen van lef en ik vind je een fijne collega daarom!”. Bovendien, als jij een fout deelt dan kunnen jouw collega’s er van leren en hoeven zij die fout niet nog eens te maken. Dat scheelt een hoop tijd, geld en ergernis. Door een fout te delen geef je als het ware een cadeautje aan je collega in de vorm van een wijze les.
“Als je fouten lang genoeg onder het tapijt schuift, dan ga je vanzelf struikelen.”
Heerst er volgens jou een taboe op het maken van fouten? En zo ja, waardoor zou dit komen?
Bij sommige organisaties wel helaas. Dat kan vanwege verschillende redenen zijn. De eerste is een maatschappelijke ontwikkeling dat steeds minder mensen gelovig zijn en de overtuiging hebben dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun leven en geluk. Als je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen succes en geluk dan ben je ook zelf verantwoordelijk als het fout gaat. Dat geeft enorm veel prestatiedruk waarbij mensen als een gek blijven doorrennen zoals een hamster in een radje. Alleen als je niet op past dat gaat het radje kapot en vliegt de hamster door de kamer!
Een andere reden is dat veel managers nog opvattingen hebben over werk die al meer dan 100 jaar oud zijn. Toen werk nog eenvoudig en simpel was, was angst een goede motivator. Mensen gingen daardoor harder werken en meer produceren. Alleen leven we nu in een tijdperk waarin samenwerken, creatief denken en omgaan met verandering steeds belangrijker worden. Angst sloopt al die dingen! Zou jij een goed idee delen als het tegen je gebruikt kan worden? Ik geloof veel meer in vertrouwen en verantwoordelijkheid geven. Dat betaald zich altijd terug.
“Ik geloof veel meer in vertrouwen en verantwoordelijkheid geven. Dat betaald zich altijd terug.”
Wat leer je door het delen van fouten?
Ik zie altijd dat het voor herkenning en verbinding bij collega’s zorgt. Vaak maak je het in je hoofd enorm groot en vinden je collega’s het helemaal niet zo erg. “Ach, dat is mij ook eens overkomen!” hoor je vaak. Juist door het delen wordt de schaamte minder. Je hebt er ook wel wat lef voor nodig en mijn overtuiging is dat je lef kunt vergroten door er mee te oefenen. Vind je iets eng? Doe het 50 keer en dan is het ineens stukken minder eng. Ik heb 5 jaar opgetreden als comedian en de eerste vijftig keer waren doodeng. Daarna werd ik er comfortabel mee. Na die vijf jaar vond ik het soms zelfs saai. Als je net je rijbewijs hebt, is de eerste keer alleen autorijden ook eng. Na veel oefenen wordt het de normaalste zaak van de wereld.
Wat is de grootste misvatting over fouten maken op de werkvloer?
Dat je bewust fouten moet gaan maken! Ik vind fouten maken soms ook nog verschrikkelijk en voel de frustratie en schaamte door mijn hele lichaam gieren. Gelukkig kan ik er nu veel beter mee omgaan dan 10 jaar geleden. Verder zien mensen fouten maken soms nog als iets doms. Soms zijn bepaalde foutjes ook wel dom maar dat heeft iedereen. Ik wil graag dat we fouten maken veel meer als normaal gaan zien en als onderdeel van het proces om te groeien en ontwikkelen. Een directeur vertelde me ooit dat hij van zijn klasje met 20 trainees het verst was gekomen na twintig jaar. Hij had ook de meeste fouten gemaakt, de meeste risico’s genomen en het meest geprobeerd. Vooral dat proberen vind ik belangrijk. Laten we het proberen eens belangrijker maken dan de uitkomst. Op die manier kan het niet fout gaan!
Wat moet een werkgever volgens jou doen om te zorgen dat mensen op de werkvloer fouten durven te maken?
Ik vind dit echt een leuke vraag! Weet je waarom? Werkgevers en leidinggevende spelen misschien wel de belangrijkste rol in het creëren van een cultuur waarbij mensen fouten durven te maken en toe durven te geven. Zij moeten zich echt letterlijk zo vaak mogelijk uitspreken dat het oké is om fouten te maken. Een CEO van een grote bank schreef elke dag een korte blog voor alle medewerkers en vermeldde daar minstens eens per week in dat het oké was om fouten te maken, zolang je er maar open en eerlijk over was. Spreek je dus uit!
Is het altijd maar oké om fouten te maken? Wat nou als iemand er met de pet naar gooit? Of vijf keer dezelfde fout maakt?
Nee zeker niet! Er is een verschil tussen oprechte fouten en fouten vanuit laksheid of desinteresse. Met oprechte fouten bedoel ik dat iemand vanuit een goede intentie handelt. De fout ging echt per ongeluk. Als iemand fouten maakt vanuit laksheid of desinteresse dan mag je iemand daar goed op aanspreken. Als iemand vijf keer dezelfde fout maakt dan gaat er iets in jullie organisatie mis. Het is makkelijk om meteen die persoon te grazen te nemen. Maar ga eerst eens op onderzoek uit. Waarom gaat dit vijf keer mis? Is het werk te lastig? Heeft die persoon verkeerde instructies gehad of te weinig begeleiding? Speelt er privé misschien iets? Vindt die persoon het werk misschien niet leuk?
Wat is DE tip voor mensen die bang zijn om fouten te maken?
Ik twijfel tussen twee tips dus ik deel ze beiden! De eerste is het stellen van leerdoelen in plaats van prestatiedoelen. Dus in plaats van het prestatiedoel “Ik wil de omzet met 10 procent verhogen” kan je beter een leerdoel stellen als “Hoe kan ik beter worden in het verhogen van de omzet?” of “Welke vijf manieren kan ik bedenken om de omzet te verhogen”. De tweede noemde ik eerder al en dat is dat je het proberen belangrijker maakt dan de uitkomst. Zie je die ene leuke droomfunctie maar voldoe je niet aan alle eisen? Ben je te bang om te falen of afgewezen te worden? Stel het proberen gewoon eens als doel. Op die manier kan het niet fout gaan!
Is er een link tussen het leren van fouten en werkgeluk?
Ik denk het wel. Ik baseer dit niet op wetenschappelijk onderzoek zoals ik bij de rest van mijn antwoorden wel gedaan heb, maar op mijn ervaring uit de praktijk. Het niet delen van fouten is één van de grootste ergernissen op de werkvloer. Als je openheid stimuleert dan haal je die ergernissen weg. Nu is weghalen van ergernissen geen garantie voor werkgeluk maar het is een leuke eerste stap. En je gaat meer leren wat het werk leuker maakt.
Heb je tot slot nog een anekdote over fouten maken die je met ons wilt delen?
Vooruit één anekdote dan! Heel veel uitvindingen zijn “per ongeluk” uitgevonden. Viagra was aanvankelijk bedoel voor iets met hartproblemen. Penicilline en de post-it zijn ook per ongeluk uitgevonden. In Zweden heb je ook een Faalmuseum waar allemaal mislukte producten staan zoals groene Ketchup. Dat museum laat weer zien dat proberen belangrijk is voor innovatie. Voor elk gelukt idee staan er genoeg mislukte ideeën tegenover. En dat is prima.
Heb je nog leuke media tips over het leren van fouten?
Jazeker! Wil je meer ontdekken over het leren van fouten? Bezoek www.SuperFalen.nl en check het blog van de FoutenFabriek.